Wojewódzkie Konkursy Przedmiotowe
INFORMACJA O WOJEWÓDZKICH KONKURSACH PRZEDMIOTOWYCH
- Wojewódzkie Konkursy Przedmiotowe są organizowane dla wszystkich uczniów szkół podstawowych klas IV-VIII z terenu województwa śląskiego.
- Udział w konkursie jest dobrowolny.
- Wszyscy uczniowie uczestniczą w konkursie na jednolitych zasadach.
- Kryteria kwalifikacji uczestników do poszczególnych stopni konkursu dla uczniów szkół
podstawowych:
- do pierwszego stopnia przystępują uczniowie na zasadzie dobrowolności,
- do drugiego stopnia kwalifikują się uczniowie, którzy na pierwszym stopniu uzyskali co najmniej 80% punktów możliwych do zdobycia,
- do trzeciego stopnia kwalifikują się uczestnicy stopnia drugiego, którzy na tym stopniu uzyskali co najmniej 85% punktów możliwych do zdobycia.
- Uczestnicy trzeciego stopnia mogą uzyskać tytuł laureata lub finalisty:
- laureatami zostają uczestnicy, którzy uzyskali co najmniej 90% punktów możliwych
do zdobycia,
- finalistami zostają pozostali uczestnicy zakwalifikowani do trzeciego stopnia, którzy uzyskali co najmniej 50% punktów możliwych do zdobycia.
- Uprawnienia laureata:
- Zwolnienie z egzaminu ósmoklasisty:
Uczeń, który uzyskał tytuł laureata wojewódzkiego konkursu przedmiotowego (np. z języka angielskiego, matematyki), jest zwolniony z egzaminu ósmoklasisty z tego przedmiotu.
Za zwolniony egzamin ósmoklasisty przyznawane jest maksymalna liczba punktów (100%).
Tytuł laureata daje pierwszeństwo przyjęcia do szkół ponadpodstawowych.
Uprawnienia finalisty:
- Dodatkowe punkty w rekrutacji: Status finalisty daje dodatkowe punkty w procesie rekrutacji do szkoły średniej, co zwiększa szanse na dostanie się do wymarzonego liceum.
Przydatne linki:
– regulamin WKP:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/regulamin-wkp.pdf
– język polski:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1-a-jezyk-polski.pdf
– matematyka:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1-b-matematyka.pdf
– język angielski:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1c-jezyk-angielski.pdf
– biologia:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1d-biologia.pdf
– geografia:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1e-geografia.pdf
– historia:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1f-historia.pdf
– chemia:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1g-chemia.pdf
– fizyka:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1h-fizyka.pdf
– informatyka:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1i-informatyka.pdf
– język niemiecki:
https://kuratorium.katowice.pl/wp-content/uploads/2025/08/zalacznik-1k-jezyk-niemiecki.pdf
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury dla I etapu Wojewódzkich Konkursów Przedmiotowych dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2025/2026
JĘZYK POLSKI:
I. Kształcenie literackie kulturowe.
1. Znajomość wybranych utworów z literatury polskiej i światowej oraz umiejętność mówienia o nich z wykorzystaniem potrzebnej terminologii.
Uczeń:
· rozpoznaje rodzaje literackie, określa ich cechy i przypisuje czytany utwór do odpowiedniego rodzaju;
· rozróżnia gatunki epiki, liryki, dramatu i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich;
· umiejętnie posługuje się terminami: bohater, autor, podmiot liryczny, narrator, narracja, wątek, akcja, fabuła, dramat, tragedia, didaskalia, tekst główny, akt, scena
· rozpoznaje w tekście literackim środki stylistyczne i określa ich funkcję;
· wykorzystuje w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych, elementy wiedzy o historii i kulturze oraz potrzebne konteksty;
· wyszukuje w tekście potrzebne informacje i porządkuje je w zależności od ich funkcji w przekazie;
· identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, publicystyczny lub reklamowy.
II. Kształcenie językowe.
- Znajomość podstawowych pojęć oraz terminów służących do opisywania języka i językowego komunikowania się ludzi.
Uczeń:
· rozpoznaje w wypowiedzi części mowy i określa ich funkcję;
· rozumie rozbieżności między mową a pismem;
· nazywa części zdania i rozpoznaje ich funkcje składniowe w wypowiedzi;
· rozpoznaje w tekście typy wypowiedzeń;
· poprawnie stosuje imiesłowowy równoważnik zdania, przekształca go na zdanie i odwrotnie;
· odróżnia mowę zależną i niezależną, przekształca mowę zależną na niezależną i odwrotnie;
· rozumie znaczenie homonimów;
· używa poprawnych form gramatycznych imion, nazwisk, nazw miejscowych i nazw mieszkańców;
· zna sposoby wzbogacania słownictwa;
· rozumie, na czym polega błąd językowy.
2. Umiejętność pisania zgodnego z zasadami polskiej ortografii i interpunkcji.
Uczeń:
· zna reguły pisowni i poprawnie używa znaków interpunkcyjnych;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Umiejętność wypowiadania się w określonych formach.
Uczeń:
· tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: opowiadanie (twórcze, odtwórcze), charakterystyka, rozprawka.
2. Znajomość podstawowych zasad retoryki.
Uczeń:
· tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję oraz zasady spójności językowej między akapitami;
· zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
· funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę;
· wykorzystuje znajomość zasad tworzenia tezy i hipotezy oraz argumentów przy tworzeniu rozprawki oraz innych tekstów argumentacyjnych;
· odróżnia przykład od argumentu;
· przeprowadza wnioskowanie jako element wywodu argumentacyjnego;
IV. Lektury:
- P. Prus Na wakacjach [w:] Nowele
- W. Szekspir Romeo i Julia
MATEMATYKA:
Podczas I etapu uczniów obowiązują wiadomości i umiejętności wynikające z podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych – Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej (Dz.U. 2017 poz. 356, ze zm.) – (I i II etap edukacyjny w zakresie matematyki) – wszystkie treści dla klas I-III oraz IV-VI, a dla klas VII-VIII działy: I – X.
Dodatkowo obowiązują następujące treści:
- Twierdzenie odwrotne do twierdzenia Pitagorasa
Proponowana literatura:
- Testy konkursowe Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Matematyki
dla uczniów szkół podstawowych woj. śląskiego w roku szkolnym 2014/15, 2015/16, 2016/2017, 2017/2018, 2018/2019, 2019/2020, 2020/2021, 2021/2022, 2022/2023, 2023/2024, 2024/2025. - Ogólnodostępne testy konkursowe Wojewódzkich Konkursów Przedmiotowych
z Matematyki w Szkołach Podstawowych organizowanych w innych województwach w latach szkolnych 2017/2018, 2018/2019, 2019/2020, 2020/2021, 2021/2022, 2022/2023, 2023/2024, 2024/2025.
JĘZYK ANGIELSKI:
Zakres umiejętności
1. Znajomość środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych).
2. Rozumienie wypowiedzi.
3. Tworzenie wypowiedzi.
4. Reagowanie na wypowiedzi.
5. Przetwarzanie wypowiedzi.
Zakres tematyczny
LEKSYKA
np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, okresy życia, cechy charakteru, uczucia i emocje, zainteresowania, rzeczy osobiste, umiejętności,
np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, opis domu, prace domowe,
np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, życie szkoły, uczenie się, przybory szkolne, oceny szkolne, zajęcia pozalekcyjne,
np. popularne zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsca pracy, wybór zawodu,
np. członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, określanie czasu, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy,
np. artykuły spożywcze, lokale gastronomiczne, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe,
np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze, korzystanie z usług, promocje, wymiana i zwrot towaru,
np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, kierunki świata, zwiedzanie, baza noclegowa.
GRMATYKA
- Zdanie pojedyncze: oznajmujące, pytające, przeczące z użyciem czasów: Present Simple, Present Continuous, Past Simple, Past Continuous, Present Perfect Simple, Future Simple,
- Strona bierna Passive Voice,
- Czasowniki modalne,
- Czasowniki regularne,
- Czasowniki nieregularne,
- Czasowniki wyrażające uczucia, emocje, upodobania, chęci, stany i czynności,
- Konstrukcja „be going to”,
- Konstrukcja „have to”
- Konstrukcja „would like to”,
- Regularne stopniowanie przymiotnika,
- Nieregularne stopniowanie przymiotnika,
- Użycie so, such, how, too, not enough i what z przymiotnikami,
- Liczebniki główne,
- Liczebniki porządkowe,
- Tworzenie liczby mnogiej regularnej,
- Tworzenie liczby mnogiej nieregularnej,
- Rzeczowniki policzalne,
- Rzeczowniki niepoliczalne.
ROZUMIENIE WYPOWIEDZI
- rozumienie standardowych wypowiedzi pisemnych, np. napisów informacyjnych, listów, broszur, ulotek reklamowych, jadłospisów, ogłoszeń, rozkładów jazdy, instrukcji obsługi, tekstów narracyjnych, prostych artykułów prasowych,
TWORZENIE WYPOWIEDZI
- tworzenie wypowiedzi pisemnych, np. notatki, ogłoszenia, zaproszenia, pozdrowień,
- życzeń, wiadomości, ankiety, pocztówki, e-maila, opisu, listu prywatnego, listu formalnego,
- reagowanie na wypowiedzi w formie tekstu pisanego.
BIOLOGIA:
GEOGRAFIA:
1. Na wszystkich etapach uczeń powinien wykazać się wiadomościami i umiejętnościami
określonymi w Celach kształcenia-wymaganiach ogólnych i treściach nauczania –
wymaganiach szczegółowych Podstawy programowej kształcenia ogólnego, w części
dotyczącej przedmiotu geografia na II etapie kształcenia.
2. Zakres zadań konkursowych może wykraczać poza podstawę programową.
3. Obowiązujące umiejętności:
- odczytywania i interpretowania informacji przedstawionych w różnych formach
(tabele, wykresy, diagramy, mapy, teksty), odkrywania prawidłowości w nich występujących
- rozpoznawania wybranych obiektów na mapie konturowej Polski i świata
- wykorzystywania posiadanej wiedzy podczas wykonywania zadań i rozwiązywania
problemów
- stosowania słownictwa geograficznego w celu opisywania oraz wyjaśniania zjawisk
i procesów zachodzących w środowisku geograficznym
- czytania, interpretowania map różnej treści i o różnych skalach
- określanie związków i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce
i życiu społecznym
- interpretowania pojęć geograficznych
- wyjaśniania wzajemnych relacji przyroda-człowiek-społeczeństwo
- oceniania, wartościowania rzeczy i zjawisk geograficznych
- umiejętności obliczania wartości liczbowych i wskaźników do charakteryzowania zjawisk geograficznych, w tym:
- przeliczania skali
- odległości na mapie i odległości rzeczywistej
- wysokości bezwzględnej i względnej na podstawie rysunku poziomicowego
- współrzędnych geograficznych
- rozciągłości południkowej i równoleżnikowej
- odległości w kilometrach wzdłuż południka
- wysokości górowania Słońca w pierwsze dni astronomicznych pór roku na różnych
szerokościach geograficznych
- czasu słonecznego i strefowego
- średniej temperatury rocznej, amplitudy dobowej i rocznej temperatury
- sumy opadów rocznych
ETAP I (szkolny)
Zakres merytoryczny szkolnego etapu konkursu, obejmuje treści nauczania wybranych
działów tematycznych podstawy programowej oraz treści wykraczające poza podstawę
programową, które przypisano do wybranych działów :
Geografia fizyczna świata. Krajobrazy Ziemi.
- Mapa ogólnogeograficzna, treść mapy.
- Lądy i oceany na Ziemi: rozmieszczenie kontynentów, mórz i oceanów na Ziemi; pierwsze wyprawy geograficzne;
- Krajobrazy świata – wilgotnego lasu równikowego i lasu strefy umiarkowanej, sawanny i stepu (prerii, pampy ); pustyni gorącej (piaszczyste, żwirowe, kamieniste) i lodowej, tajgi i tundry, śródziemnomorski (makia), wysokogórski Himalajów i Tatr;
- Pogoda, klimat, strefowość a piętrowość klimatyczno-glebowo-roślinna.
- Ruchy Ziemi: Ziemia w Układzie Słonecznym, ruch obrotowy i obiegowy Ziemi; cechy ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi; następstwa ruchów Ziemi
- Współrzędne geograficzne: szerokość i długość geograficzna; położenie matematyczno-geograficzne punktów i obszarów; rozciągłość południkowa i równoleżnikowa wybranych obszarów.
- Wulkany i trzęsienia ziemi.
LITERATURA:
- Atlas Geograficzny Świat, Polska
- Flis J., Szkolny słownik geograficzny, WSiP, Warszawa 1999 r.
- Podręczniki do nauczania geografii dopuszczone do użytku w szkole podstawowej
HISTORIA:
- Polska Piastów i Jagiellonów.
- Polska w XVI- XVIII w.
- Polska pod zaborami.
FIZYKA:
- Wprowadzenie do fizyki:
- wielkości fizyczne (skalarne i wektorowe),
- jednostki (układ SI, wielokrotności i podwielokrotności),
- pomiary,
- graficzne przedstawienie wektora, wyznaczanie wektora wypadkowego,
- interpretacja i analiza prostych wykresów zależności wielkości fizycznych.
- Właściwości i budowa materii:
- zjawiska fizyczne i przemiany chemiczne,
- mieszaniny substancji,
- atomy i cząsteczki,
- oddziaływania międzycząsteczkowe,
- napięcie powierzchniowe,
- stany skupienia,
- gęstość ciał.
- Kinematyka:
- względność ruchu,
- tor ruchu, droga, przemieszczenie,
- prędkość i szybkość,
- ruch jednostajny,
- ruch jednostajnie przyspieszony,
- ruch zmienny.
- Dynamika:
- pierwsza zasada dynamiki,
- druga zasada dynamiki,
- trzecia zasada dynamiki,
- przykłady sił (ciężkości, nacisku, sprężystości, oporów ruchu, tarcia),
- spadek swobodny.
- Pęd ciała
- Praca i energia:
- praca mechaniczna,
- energia mechaniczna (potencjalna grawitacji i kinetyczna),
- moc,
- przemiany energii,
- maszyny proste.
- Hydrostatyka i aerostatyka
- Termodynamika:
- energia wewnętrzna,
- temperatura,
- sposoby przekazu ciepła (przewodnictwo, konwekcja, promieniowanie),
- ciepło właściwe,
- rozszerzalność temperaturowa ciał.
- Elektrostatyka:
- sposoby elektryzowania ciał,
- ładunek elektryczny, zasada zachowania ładunku elektrycznego,
- pole elektryczne,
- budowa atomu,
CHEMIA:
- Właściwości fizyczne i chemiczne substancji chemicznych znanych z życia codziennego.
- Mieszaniny substancji i ich rozdzielanie.
- Zjawiska fizyczne a reakcje chemiczne.
- Pierwiastki i związki chemiczne; symbole pierwiastków.
- Podział pierwiastków na metale i niemetale.
- Właściwości metali i niemetali.
- Stopy. Praktyczne zastosowanie metali, stopów i niemetali.
- Korozja i sposoby ochrony przed korozją metali.
- Mieszanina a związek chemiczny.
- Podstawowy sprzęt i szkło laboratoryjne.
- Obliczenia z wykorzystaniem pojęć: objętość, masa i gęstość.
- Atomy i cząsteczki.
- Budowa atomów, izotopy.
- Cząstki elementarne i ich właściwości.
- Zjawisko promieniotwórczości i jego praktyczne wykorzystanie.
- Zależność między budowa atomu pierwiastka, a jego położeniem w układzie okresowym.
- Podstawowe wiadomości o układzie okresowym pierwiastków, odczytywanie informacji z układu.
- Wartościowość pierwiastka.
- Cząsteczki związku chemicznego i pierwiastka.
- Wzory strukturalne (kreskowe) i sumaryczne.
- Nazewnictwo prostych związków chemicznych.
- Rodzaje wiązań chemicznych, elektroujemność wg Paulinga.
- Związki jonowe i kowalencyjne.
- Jony metali i niemetali.
- Masa atomowa i cząsteczkowa; atomowa jednostka masy.
- Prawo stałości składu związku chemicznego i prawo zachowania masy.
- Równania reakcji chemicznych.
- Obliczenia stechiometryczne.
- Rodzaje reakcji chemicznych.
- Wpływ katalizatora na przebieg reakcji chemicznej.
- Powietrze, jego skład i właściwości.
- Właściwości azotu.
- Właściwości i znaczenie tlenu w przyrodzie.
- Ozon i dziura ozonowa.
- Właściwości tlenku węgla (IV).
- Zastosowanie praktyczne i rola dwutlenku węgla w przyrodzie.
- Właściwości i praktyczne zastosowanie wodoru.
- Związki wodoru z niemetalami.
- Gazy szlachetne i ich zastosowanie praktyczne.
- Efekt cieplarniany i przyczyny globalnego ocieplenia klimatu.
- Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami.
- Najwybitniejsi uczeni w badaniach chemicznych.
- Budowa cząsteczki wody.
- Woda i roztwory wodne.
- Właściwości wody.
- Stężenie procentowe roztworu, zmiana stężenia i mieszanie roztworów.
- Rodzaje roztworów; rozpuszczalność substancji w wodzie.
- Tlenki metali i niemetali.
- Elektrolity i nieelektrolity.
- Wodorotlenki i zasady.
- Właściwości i zastosowanie wodorotlenku sodu, potasu i wapnia.
- Wodorotlenki i zasady wokół nas.
- Otrzymywanie zasad i wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie.
INFORMATYKA:
1. Podstawy informatyki
- budowa komputera (jednostka centralna, pamięć, urządzenia wejścia i wyjścia),
- systemy liczbowe: binarny i dziesiętny (zamiana liczb, proste obliczenia),
- podstawowe pojęcia: bit, bajt, kilobajt, megabajt, gigabajt, itp.
- podstawy sieci komputerowych (adresy IP, Internet, bezpieczeństwo).
2. Algorytmy i logika
- pojęcie algorytmu, cechy dobrego algorytmu,
- algorytmy w codziennym życiu (np. przepis kulinarny, instrukcja),
- proste schematy blokowe (start, koniec, decyzje, powtarzanie),
- klasyczne algorytmy:
- wyszukiwanie największego / najmniejszego elementu,
- algorytmy na liczbach (NWD, NWW, liczby pierwsze, dzielniki),
- myślenie logiczne (łamigłówki, tablice prawdy).
3. Programowanie
- podstawowe instrukcje w wybranym języku (Python, C++, Scratch ):
- wejście i wyjście danych,
- instrukcje warunkowe (if),
- rozwiązywanie zadań problemowych (np. suma liczb, znajdowanie minimum i maksimum, liczenie średniej).
4. Struktury danych (podstawowe)
- tablica (jednowymiarowa i dwuwymiarowa),
- łańcuch znaków (string),
- proste operacje na plikach (wczytywanie, zapisywanie – w starszych klasach).
5. Bezpieczeństwo i etyka
- zasady bezpiecznego korzystania z Internetu,
- prawa autorskie, licencje, open source,
- odpowiedzialne korzystanie z danych i mediów.
6. Zadania praktyczne
- napisanie programu rozwiązującego zadanie algorytmiczne,
- analiza fragmentu kodu i przewidzenie jego działania,
- uzupełnienie brakujących fragmentów programu,
- rozwiązanie zadania logicznego bez komputera (tzw. „papierowe algorytmy”).
JĘZYK NIEMIECKI:
1.Rozumienie tekstów pisanych
- rozumienie tekstów użytkowych (ogłoszenia, e-maile, SMS-y, wpisy internetowe, ulotki)
- rozumienie krótkich tekstów literackich i popularnonaukowych dostosowanych do wieku ucznia
- wyszukiwanie i selekcjonowanie informacji
- rozumienie ogólnego sensu oraz intencji autora
2. Tworzenie wypowiedzi pisemnych
- krótkie formy pisemne: e-mail, kartka z pozdrowieniami, notatka, ogłoszenie, zaproszenie
- dłuższe wypowiedzi: list prywatny, opis osoby, miejsca, wydarzenia, relacja, opowiadanie
- poprawność gramatyczna i leksykalna (na poziomie A2)
- stosowanie odpowiednich zwrotów i struktur do wyrażania własnej opinii
3. Zakres tematyczny (zgodny z podstawą programową)
- życie codzienne (rodzina, dom, szkoła, jedzenie, zakupy, czas wolny, podróże, zdrowie, sport)
- świat przyrody (zwierzęta, pogoda, kraje i miasta niemieckojęzyczne)
- kultura krajów DACHL (Niemcy, Austria, Szwajcaria, Liechtenstein) – podstawowe informacje o geografii, tradycjach i zwyczajach
- technologie i życie współczesne (media, telefon, komputer, internet – w podstawowym zakresie)
4 . Zakres gramatyczny
Uczeń powinien znać i stosować:
- rzeczowniki (rodzajniki określone i nieokreślone, liczba mnoga)
- czasowniki: regularne, nieregularne, modalne, rozdzielnie złożone, zwrotne
- czasy: Präsens, Perfekt, Präteritum (wybrane czasowniki, np. modalne, sein, haben),
- tryb rozkazujący (Imperativ)
- zdania pytające i przeczące
- szyk zdania prostego i złożonego (spójniki: und, aber, oder, denn, weil, dass, wenn)
- zaimki: osobowe, dzierżawcze, pytające, wskazujące, zwrotne, nieokreślone (man, etwas, nichts)
- przymiotniki (odmiana, stopniowanie)
- przyimki z celownikiem, biernikiem i celownikiem/biernikiem
- liczebniki, daty, godziny
Literatura i materiały pomocnicze
Podręczniki i repetytoria:
- „Deutsch Kompakt NEU 7-8”
- „Repetytorium ósmoklasisty. Język niemiecki” (WSiP)
Dodatkowe źródła:
- arkusze z poprzednich lat konkursów kuratoryjnych (strony kuratoriów oświaty)
- strony edukacyjne: Goethe-Institut, Hueber, Klett, Cornelsen (materiały online)
- krótkie teksty literackie i młodzieżowe opowiadania w uproszczonym języku (lektury w wersji leichte Lektüre)
